جراحی فیبروم رحم عبارت است از درمان رشد غیر طبیعی و بیش از اندازه بافت های رحم در بانوان که در بازه های سنی 25 تا 40 سالگی، اتفاق می افتد. فیبروم رحم در واقع، غده های غیر سرطانی هستند که بافت های درونی و سلول های خارجی رحم را درگیر کرده و احتمال ابتلا به بیماری های دیگر، از جمله نازایی یا سرطان را افزایش می دهند. جراحی فیبروم رحم با لاپاراسکوپیبرای پاکسازی و رفع این غدد از رحم انجام می گیرد که شایع ترین محل رشد آن ها، درون بافت های رحم(اینترا مورال)، خارج رحم(ساب سروزال) و زیر مخاط رحم(ساب موکوزال) است. شیوع غدد فیبروم به خاطر عوامل هورمونی، محیطی، ژنتیکی و بارداری بوده و باعث پدید آمدن مشکلاتی در رحم می شوند. از جمله علائم نشان دهنده وجود این غدد در رحم، ادرار فراوان، درد حین مقاربت جنسی، درد در قسمت پایین کمر، قاعدگی سخت همراه با خونریزی طولانی و احساس پر بودن قسمت پایین شکم است.
شکل و اندازه فیبروم برای عمل
برای درمان فیبروم رحمی، پزشک مربوطه بایستی شکل و اندازه فیبروم را با آزمایش های دقیق و سونوگرافی تشخیص داده و سپس، اقدام به جراحی کند. انواع فیبروم ها را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:
فیبروم اینترا مورال (Intramural Fibroid)
شایع ترین فیبروم رحمی بوده و محل رشد آن میان دیواره ها یا بافت های رحم است و اندازه آن می تواند بزرگتر شده و قطر آن به حدود 15 سانتی متر برسد. در ضمن، اگر این فیبروم مایل به سمت دیواره داخلی رحم رشد کند، تبدیل به نوع ساب موکوزال و در مقابل، در صورت رشد به سمت دیواره خارجی رحم، تبدیل به نوع ساب سروزال می شود.
بیشتر بخوانید: یائسگی در زنان
فیبروم ساب سروز (Subserous Fibroid)
محل رشد این فیبروم دیواره های خارجی رحم بوده و اندازه آن به خاطر فضای کافی می تواند خیلی بزرگ و در حدود 20 سانتی متر شود.
فیبروم ساب موکوزال (Submucosal Fibroid)
نادرترین فیبروم رحمی بوده و محل رشد آن زیر مخاط داخلی رحم و زیر دهانه رحم است. اندازه آن به دلیل فضای کم برای رشد، نسبت به دوتای دیگر کوچک تر است و روش جراحی فیبروم رحم با لاپاراسکوپی برای آن مناسب است.
بیشتر بخوانید: زایمان زودرس
جراحی فیبروم رحم
جراحی فیبروم رحم به دو صورت قابل انجام است:
- روش باز
در خانم هایی که در سنین بعد از یائسگی هستند نیاز به برداشتن کامل رحم می باشد .
- روش بسته
- معمولا در دختران جوان یا خانم هایی که تازه ازدواج کردند درمان فیبروم به صورت خروج آنها از رحم می باشد که به روش میومکتومی انجام می شود . این کار برای این است که رحم و قدرت باروری آن حفظ شود .
در مواردی که فیبروم رحم بیش از حد بزرگ می شود، ( نوع ساب موکوسال و اینترامورال ) روی روده و مثانه فشار وارد می کند و اختلالات ادراری و اختلالات دفع مدفوع ایجاد می کند، یا با درد های شکم و کمری مکرر همراه است، نیاز به جراحی پیدا می کند. در مواردی که بدون علامت است و اندازه آن کوچک می ماند، با توجه به اینکه این فیبروم ها حساس به هورمون هستند و هرچه به سن یائسگی نزدیک می شوید، سطح هورمون ها پایین می آید و این فیبروم ها کوچک و دچار آتروفی می شوند. نیاز به اقدام خاصی ندارد و نگرانی نداشته باشید. حتی نیاز به جراحی ندارد. پس اهمیت موضوع علامت دارد بودن آن است.
در برخی موارد فیبروم در محلی قرار می گیرد که جای جنین را می گیرد و باعث سقط مکرر و نازایی می شود. در این موارد هم نیاز به برداشتن فیبروم است. ولی در مواردی که علامتی وجود ندارد نیازی به اقدام خاصی نیست. در صورتی که علامت هایی مانند انسداد، درد شکم، درد کمر، خونریزی های نامنظم و مشکلات ادراری و علائم نازایی ایجاد نکرده است، نیاز به جراحی ندارد.
جراحی فیبروم رحم یا مایومکتومی به منظور برداشتن فیبروم ها از رحم انجام شده و بر خلاف جراحی هیسترکتومی، رحم باقی مانده و بعد از عمل امکان بارداری وجود دارد. جراحی فیبروم رحم با توجه به اندازه و شکل، محل رشد و تراکم فیبروئیدها به سه دسته تقسیم می شود:
عمل جراحی فیبروم رحم با لاپاراتومی
با برش شکم و دیواره رحم، فیبروئیدهای از کوچک تا بزرگ یا هر نوعی برداشته می شود.
بیشتر بخوانید: زایمان سزارین
عمل جراحی فیبروم رحم با لاپاراسکوپی
در این روش، پزشک از طریق سوراخ های کوچک در نواحی ناف، لگن و زیر خط بیکینی و با استفاده از لوله لاپاراسکوپی حاوی دوربین درون رحم را اسکن کرده و با بررسی محل عمل توسط ابزارهای مخصوص، فیبروئیدها را برمی دارد. البته، جراح زنان برای مشاهده و اسکن راحت درون رحم، شکم فرد را با گاز کربن دی اکسید پر می کند. این روش، به خاطر عدم پارگی شکم و انجام جراحی فقط از طریق ایجاد برش های کوچک و نیز کاهش مرگ و میر ناشی از آن و عوارض کم، رایج ترین و محبوب ترین عمل فیبروم رحم نسبت به سایر روش ها است. این عمل به خاطر حساسیت کاری و عدم جذب میکروب ها توسط سوراخ های شکم، نیازمند جراح حرفه ای و ماهر بوده و فقط برای فیبروم های نسبتاً کوچک کارساز است.
عمل جراحی فیبروم رحم با هیستروسکوپی
در این روش، جراح و متخصص زنان در ونک با استفاده از وسیله هیستروسکوپ، داخل رحم را از طریق واژن و دهانه رحم اسکن کرده و محل عمل را بررسی و با ابزارهای خاص فیبروم ها را برمی دارد. بر خلاف روش لاپاراتومی، این روش بسته بوده و بدون جراحت و برش و برای فیبروم های کوچک و متراکم نوع ساب موکوزال انجام می شود.
عمل فیبروم رحم با لیزر
این عمل با استفاده از لیزر الکترونیکی مایولیسیس(Myolysis) به منظور تضعیف سازی و در نتیجه، محو سازی فیبروم ها استفاده شده و بدون هیچ عوارض خاصی می باشد و بعد از عمل سریع جای فیبروم ها بهبود می یابد.
عوارض عمل فیبروم رحم
عمل جراحی فیبروم رحم با لاپاراسکوپی و لاپاراتومی و هیسترسکوپی با وجود ظرافت عمل دارای عوارض شایعی می باشد، که عبارتند از:
- خونریزی
- عفونت
- نیاز به جراحی دوباره در صورت برگشت پذیر بودن فیبروم ها
- آسیب به سایر قسمت های نزدیک رحم در صورت ماهر نبودن جراح
- مشکلات بارداری یا اشکال در باروری
عود فیبروم بعد از عمل
عود فیبروم بعد از عمل یکی از شایع ترین دغدغه های بانوان بوده و اغلب، پس از جراحی، فیبروم ها دوباره عود کرده و شروع به رشد می کنند. یک جراح خوب و ماهر، در صورت مشاهده عود دوباره فیبروم های برداشته شده، ابتدا با معاینه دقیق، اندازه و شکل فیبروم های عود کرده را سنجیده و بعد طی مشاوره ای با فرد، خصوصیات و خلق و خوی او را شناخته و توصیه هایی درباره کاهش یا رفع فیبروم ها به او می دهد.
در صورت نیاز به تزریق درمانی، داروهای مؤثر و کارساز را پیشنهاد می کند. از جمله عوامل مؤثر در رشد و عود دوباره فیبروم ها، استرس و اضطراب، افزایش وزن ناشی از نداشتن تغذیه مناسب، عدم ورزش و عدم رعایت نکات بهداشتی بعد از عمل است.
اهمیت تغذیه در درمان فیبروم رحم
داشتن رژیم غذایی مناسب و کامل، کمک خیلی خوبی به تنظیم هورمون ها کرده و در نتیجه، باعث تضعیف فیبروم ها شده و همچنین، سایر مشکلات رحم را درمان می کند. بنابراین، به منظور داشتن تغذیه مناسب و رفع فیبروم رحم، مصرف مواردی که دارای آنتی اکسیدان بالا بوده و خاصیت ضد التهابی داشته باشند و باعث کاهش استروژن شوند ، الزامی می باشد که عبارتند از:
- میوه
- سبزیجات
- لبنیات
- ویتامین های D-C-E-B
- لبنیات
- چای سبز
- آجیل
- ماهی
نتیجه گیری
فیبروم رحم بیماری شایعی است که بیشتر از نوع خوش خیم است و در مواردی بدخیم می باشد که درمان آن معمولا جراحی است. در صورت مشاهده علائم آن حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
سوالات متداول
سلام وقتتون بخیر من عمل لاپاروسکوپی کیست تخمدان دارم و در عین حال یه میوم سه سانتی اینترامورال هم توی یونوگرافیم دیده شده سی و بک سالمه و هنوز بچه ندارم به نظرتون امکانش هس حین عمل فیبرومو برام بردارن؟