کیست بارتولن چیست و چگونه درمان می شود؟

یکی از انواع بیماری ها و عارضه هایی که برای برخی از دختران جوان و نیز زنان متاهل رخ می دهد کیست بارتولن است. این کیست جزء آن دسته از عارضه هایی است که خطرناک نبوده و با اقدامات درمانی ساده ای قابل درمان خواهد بود. در این مقاله با ماه همراه باشید تا پاسخ پرسش های زیر را به طور جزئی و دقیق در اختیار شما قرار دهیم:

• کیست بارتولن چیست؟
• کیست بارتولن چرا تشکیل می شود؟
• روش های درمان کیست بارتولن چیست؟
• آیا کیست بارتولن خطرناک است؟

غدد بارتولن

در زیر پوست در ناحیه لابیاها غددی به نام بارتولن وجود دارد. بارتولن در بخش های کناری واژن و زیر لابیاها وجود دارند و رحم را احاطه کرده اند. غدد بارتولن به اندازه یک عدس است و بسیار کوچک هستند و این ترشحات تقریبا موکوئیدی از طریق مجرا برای لزج و مرطوب کردن واژن در حین نزدیکی می باشد که  از طریق کانالی وارد واژن می شود.

مایعی که از غدد بارتولن تولید می شود از طریق لوله هایی که به آن ها کانال بارتولن گفته می شود به بیرون تخلیه می شوند. در مواردی که در مسیر این لوله ها کیست هایی تشکیل شود شاهد انسداد در مجاری بارتولن خواهیم بود و در نتیجه غدد بارتولن حالت کیستیک پیدا می کنند.

کیست بارتولن

کیست بارتولن به وضعیتی گفته می شود که در مجرایی به نام بارتولن کیست هایی ایجاد می شود و موجب بروز عارضه هایی برای افراد می گردد. در نتیجه با علائم و نشانه هایی همراه است. این کیست ها در صورتی که درمان نشوند و پیشرفت کنند می توانند زمینه ساز بروز شرایط پیچیده ای باشند.

در صورتی که کیست بارتولن رشد کند با درد هایی در بخش های اطراف واژن همراه است. علاوه بر این ها نیز لابیاماژورها دچار تورم می شوند اما صرفاً یکی از لابیاها متورم می شود و بین آن ها عدم قرینگی ایجاد می گردد.

علت کیست بارتولن

دکتر شیرین شمس متخصص زنان و زایمان و نازایی می گوید: علت اینکه چرا این اتفاق می افتد صد در صد معلوم نیست ولی یکی از دلایل ایجاد کیست بارتولن می تواند عفونت های سکشوال باشد یعنی عفونت هایی که از طریق جنسی انتقال پیدا می کند مثل عفونت کلامیدیا یا گنوکوک باشد. چون گاهی اوقات هم می تواند کیستیک باشد احتمال این وجود دارد که از بین برود یا بماند و یا دردی نداشته باشد و بیمار اذیت نشود و فقط یک برجستگی احساس کند ولی گاهی اوقات این کیست عفونی می شود که اصطلاحا می گوییم آبسه بارتولن اتفاق افتاده است  و بیش از حد جداره آن نازک و حساس می شود و در موقع راه رفتن و نزدیکی بیمار را خیلی آزار می دهد.

اما به طور کلی مهم ترین علل بروز کیست بارتولن موارد زیر هستند:

• عفونت
• تورم لابیاها
• ترشحاتی با غلظت بالا

این عوامل زمینه را بری انسداد مجاری بارتولن فراهم می کنند و بعد از مسدود شدن کانال های بارتولن زمینه شکل گیری کیست بارتولن ایجاد می گردد. غدد بارتولن در هنگام رابطه جنسی فعالیت های بیشتری دارند و مایعات بیشتری تولید می کنند. این مایعات مهم ترین نقشی که در هنگام رابطه جنسی دارند این است که بخش های بیرون واژن مرطوب می کنند و باعث می شوند که عمل دخول دردناک نباشد.

از سوی دیگر این کیست ها در هنگام رابطه جنسی بزرگ تر می شوند و دلیل آن این است که ترشحات مایعات در زمان برقراری رابطه جنسی افزایش پیدا می کند.

عوامل زمینه ساز بروز کیست بارتولن

افراد زیر به دلیل شرایطی که دارند بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به کیست بارتولن هستند:

• زنانی که جوان هستند و فعالیت های جنسی زیادی دارند که به اصطلاح به آن ها فعال جنسی می گویند.
• دختران و زنانی که تاکنون باردار نشده اند
• دختران و زنانی که یک بارداری یا زایمان سزارین یا طبیعی داشته باشند.

علائم و نشانه های کیست بارتولن

علائمی که در اثر کیست بارتولن ایجاد می شود در مراحلی است که این توده ها بزرگ شده اند و پیشرفت کرده اند. بنابراین کیست های کوچک موجب بروز هیچ علامتی در فرد نمی شود.

علائم این بیماری در صورتی که کیست ها عفونی نشده باشند:

• ایجاد توده در واژن که با درد همراه است
• قرمز شدن و متورم شدن واژن
• احساس درد و ناراحتی در هنگام برقراری رابطه جنسی

زمانی که کیست بارتولن با عفونت هایی همراه باشد نشانه های زیر ظاهر می شوند:

• دردی که به تدریج افزیش پیدا می کند و شدید تر می شود
• تخلیه شدن بخشی مایع از داخل کیست
• تب کردن

درمان کیست بارتولن

در صورتی که زنان به این عارضه دچار شده باشند برای درمان این عارضه می توانند با استفاد از انواع آنتی بیوتیک برای درمان کیست بارتولن استفاده کرد. اما به طور کلی زنانی که کمتر از 40 سال داشته باشند و کیست های ایجاد شده مشکل خاصی را برای افراد ایجاد نکرده باشد روش درمانی خاصی برای آن انجام نمی شود.

مهم ترین اقدامی که می توانید در جهت درمان کیست بارتولن انجام دهید نشستن در وان پر از آب است که با انجام آن در روز و به تعداد دفعات 3 یا 4 بار می تواند در جهت بهبودی محل کیست ها نقش مثبتی داشته باشد.

آنتی بیوتیک برای کیست بارتولن

در اینگونه موارد حتما آبسه باید به صورت اورژانس تخلیه شود. در بیشتر مواردی که کیست بارتولن وجود دارد احتیاج به جراحی نیست و فقط  توسط پزشک توصیه می شود که مریض در سطل کاسه حاوی آب و بتادین تا یک هفته هر روز و روزی سه چهار بار بشیند وآنتی بیوتیک مصرف کند. ممکن است که این کیست خود به خود از بین برود و به صورت نرمال در بیاید.

جراحی کیست بارتولن

پزشک در مواردی که شدید تر است Duct ya majra مخصوص قرار می دهد. در داخل همان قسمت برش کوچکی داده می شود و یک Canula مجرا باز می شود که آن ناحیه که کیستیک شده ترشحات خالی شود و بیمار به وضعیت قبلی برگردد. در صورتی که کیست شدید باشد و بیمار اذیت شود و با این موارد درمان نمی شود ،دو راه جراحی وجود دارد :

یک راه این است که پزشک قسمتی که انسداد پیدا کرده است را باز می کند و پوست به اطراف دوخته می شود که اصطلاحا مارسوپیالیزیشن انجام شده که عمل خیلی شایعی نیز می باشد.

در برخی موارد که عود پیدا کرده باشد و با این روش ها درمان نمی شود ،باید کیست به طور کامل برداشته شود که اگر کرونیک شده باشد و برگردد و بیمار اذیت شود توصیه می شود که نمونه برای بیوپسی فرستاده شود. بنابراین همانطور که گفته شد کیست بارتولن موضوع خطرناکی نیست و به راحتی و در حدود نیم ساعت عمل انجام می شود و عمل بسیار ساده ایی است و قابل درمان می باشد و عارضه ایی است از عفونت های ترنسکشوال یعنی تناسلی به شمار می رود.پس باید مراقبت های لازم انجام شود و به محض مشاهده عفونت یا ترشح غیر طبیعی یا بوی نامطبوع ویا خارش به پزشک متخصص مراجعه کرده و درمان های لازم را انجام دهیم که این مشکلات پیش نیاید هر چند که این بیماری قابل درمان می باشد.

روش های پیشگیری از بروز کیست بارتولن

راهکارها و روش های مخلتفی وجود دارد که می توان با انجام آن ها از بروز این عارضه پیشگیری کرد. مهم ترین این راهکار ها:

• در هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید تا عفونت ها در هنگام رابطه جنسی منتقل نشود.
• مراجعه به بهترین متخصص زنان برای انجام بررسی ها و معاینات دقیق در نواحی واژینال برای آگاهی از وضعیت دستگاه تناسلی: در صورتی که مشکلاتی در این نواحی ایجاد شده باشد با تشخیص به هنگام می توان از روند پیشروی مشکل جلوگیری کرد و درمان به موقع از بروز انواع پیامد های منفی پیشگیری می کند.
• رعایت بهداشت فردی در هنگام استفاده از حمام و دستشویی برای پیشگیری از جلوگیری از انواع عفونت هایی که به بدن منتقل می شود.

نتیجه گیری

در طول مقاله مهم ترین و ضروری ترین اطلاعاتی که باید در زمینه کیست بارتولن داشته باشید را در قالب بخش های مختلفی در اختیار شما قرار داریم.

امیدواریم در صورتی که با این عارضه روبرو هستید در اولین فرصت با بهترین متخصص زنان و زایمان مشورت داشته باشید و بعد از این که معاینات و بررسی های لازم را در ناجیه واژینال پشت سر گذاشتید بهترین روند درمانی برای بهبود وضعیت شما انجام شود.

خوش بختانه همانطور که گفته شد این عاراضه خطر چندانی در پی ندارد و می توانید با تشخیص به موقع با اقدامات ساده ای به درمان این عارضه بپردازید.