هماتوم بعد از سزارین

هماتوم بعد از سزارین چیست؟ بررسی راه های درمان هماتوم بعد از زایمان سزارین؛ هماتوم بعد از سزارین یکی از عوارضی است که ممکن است در برخی از مادران پس از انجام عمل سزارین رخ دهد. این وضعیت با جمع‌ شدن غیرطبیعی خون در بافت‌های اطراف محل جراحی ایجاد می‌شود و می‌تواند با علائمی مانند درد، تورم و تغییر رنگ پوست همراه باشد. در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر هماتوم بعد از سزارین، روش‌های درمان آن، عوارض احتمالی زایمان سزارین و مراقبت‌های لازم پس از آن می‌پردازیم.

همچنین اگر در این بین نیازمند دریافت مشاوره رایگان از سمت دکتر شیرین شمس به عنوان متخصص زنان، زایمان و نازایی هستید می‌توانید از طریق شماره تلفن 09198400065 با ایشان در ارتباط باشید.

هماتوم بعد از سزارین چیست؟

هماتوم بعد از سزارین به وضعیتی گفته می‌شود که در آن، خون به‌صورت لخته‌شده از رگ‌های آسیب‌دیده مانند شریان‌ها، وریدها یا مویرگ‌ها به فضای اطراف نشت پیدا می‌کند. این وضعیت نسبت به یک کبودی ساده، عمیق‌تر و در بسیاری موارد جدی‌تر است.

این اتفاق معمولا به‌دلیل آسیب به رگ‌های خونی در حین عمل زایمان سزارین یا بلافاصله بعد از آن رخ می‌دهد. بسته به محل تجمع خون، هماتوم می‌تواند در لایه‌های سطحی پوست یا در بافت‌های عمقی‌تر شکم ایجاد شود. این وضعیت اغلب با نشانه‌هایی مانند تورم، درد، کبودی یا حتی سفتی در اطراف محل بخیه همراه است. در برخی موارد نیز بیمار ممکن است تب، احساس فشار در ناحیه شکم یا بی‌حالی را تجربه کند.

هرچند بروز هماتوم بعد از سزارین چندان شایع نیست، اما اگر به‌موقع تشخیص داده نشود یا درمان مناسب صورت نگیرد، ممکن است باعث عفونت، درد مزمن یا مشکلات جدی‌تری مانند خونریزی داخلی شود. تشخیص دقیق این عارضه معمولا با معاینه پزشک و انجام سونوگرافی امکان‌پذیر است.

بیشتر بخوانید: جراحی همزمان ابدو با سزارین

راه‌های درمان هماتوم بعد از عمل سزارین

درمان هماتوم سزارین بسته به محل، اندازه، شدت علائم و وضعیت عمومی بیمار متفاوت است. در ادامه، رایج‌ترین روش‌های درمان هماتوم بعد از سزارین شامل مواردی همچون مراقبت و پیگیری در موارد خفیف، تجویز آنتی بیوتیک، انجام سونوگرافی، تخلیه هماتوم و مراقبت در محیط بیمارستانی می‌شود که در ادامه همه موارد را بررسی می‌کنیم.

１. مراقبت و پیگیری در موارد خفیف

در مواردی که هماتوم کوچک است و علائم شدید وجود ندارد، معمولا درمان اولیه توصیه می‌شود. استراحت کافی، کنترل درد با داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) و استفاده از کمپرس سرد می‌تواند به کاهش التهاب و جذب تدریجی خون و درمان هماتوم سزارین کمک کند.

２. تجویز آنتی‌بیوتیک

در شرایطی که خطر عفونت وجود داشته باشد یا نشانه‌هایی از التهاب و تب دیده شود، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک خوراکی یا تزریقی تجویز کند تا از بروز عفونت در محل هماتوم پیشگیری شود.

３. انجام سونوگرافی

پیگیری منظم با انجام سونوگرافی برای بررسی وضعیت هماتوم و اطمینان از عدم افزایش حجم یا نشانه‌های مشکوک به عفونت، بخش مهمی از روند درمان محسوب می‌شود.

４. تخلیه هماتوم

اگر هماتوم بزرگ باشد یا با درد شدید، تب بالا یا عفونت همراه باشد، ممکن است نیاز به تخلیه با سرنگ و ساکشن یا حتی جراحی وجود داشته باشد. این اقدام معمولا در محیط بیمارستان و توسط پزشک متخصص برای درمان هماتوم سزارین انجام می‌شود.

５. مراقبت در محیط بیمارستانی

در موارد شدید یا در صورت وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند اختلالات انعقادی، ممکن است بیمار برای بررسی دقیق‌تر، کنترل علائم حیاتی و انجام اقدامات درمانی پیشرفته‌تر بستری شود.

عوارض زایمان سزارین

به‌طور کلی می‌توان گفت زایمان سزارین یک روش جراحی نسبتا ایمن است که در بسیاری از موارد اورژانسی جان مادر و نوزاد را نجات می‌دهد. با این حال، مانند هر جراحی دیگری، این روش نیز ممکن است با برخی عوارض همراه باشد.

عوارض زایمان سزارین شامل لخته شدن خون، واکنش‌های جانبی، عوارض سزارین بر نوزاد، عفونت محل جراحی، خونریزی شدید، چسبندگی داخلی، تاثیر بر بارداری‌های آینده، دوران نقاهت طولانی، سر درد و کمر درد، هیسترکتومی و در نهایت دیرتر جمع شدن رحم می‌شود که در ادامه، به مهم‌ترین عوارض سزارین به‌صورت دقیق و کاربردی اشاره خواهیم کرد.

لخته شدن خون

پس از سزارین، احتمال تشکیل لخته در رگ‌های عمقی پا بیشتر می‌شود. اگر این لخته به سمت ریه حرکت کند، ممکن است باعث آمبولی ریوی شده و جان مادر را تهدید کند.

واکنش‌های جانبی به دارو یا بیهوشی

داروهای بی‌حسی یا بیهوشی در زمان سزارین می‌توانند باعث علائمی مثل تهوع، سرگیجه، سردرد و افت فشار خون شوند. در برخی موارد نادر، واکنش‌های آلرژیک شدید یا عوارض قلبی و تنفسی هم ممکن است رخ دهد که نیاز به مداخله فوری دارد.

عوارض سزارین بر نوزاد

نوزادانی که با سزارین به دنیا می‌آیند، بیشتر در معرض مشکلات تنفسی قرار دارند. به‌ویژه اگر سزارین قبل از شروع درد زایمان انجام شده باشد، ممکن است مایعات در ریه نوزاد باقی بماند و تنفس او دشوار شود. البته معمولا این مشکلات تنفسی موقتی هستند.

عفونت محل جراحی

محل برش شکم یا رحم ممکن است پس از سزارین دچار عفونت شود. قرمزی، ترشح چرکی، درد، تب و تورم از نشانه‌های آن هستند. در موارد شدید، عفونت می‌تواند به بافت‌های عمقی‌تر گسترش یابد و نیاز به بستری یا جراحی داشته باشد.

خونریزی شدید

در مقایسه با زایمان طبیعی، سزارین با خطر خونریزی بیشتری همراه است. اگر خونریزی کنترل نشود، ممکن است به تزریق خون یا اقدامات تهاجمی مثل بستن عروق یا حتی هیسترکتومی نیاز شود.

چسبندگی داخلی

پس از جراحی، بافت‌های داخلی شکم ممکن است به یکدیگر یا به دیواره شکم بچسبند. این چسبندگی‌ها می‌توانند باعث درد مزمن، یبوست، انسداد روده یا نازایی شوند و در جراحی‌های بعدی نیز مشکلاتی ایجاد کنند.

تاثیر بر بارداری‌های آینده

زنان با سابقه سزارین، بیشتر در معرض مشکلاتی مثل جفت سرراهی یا جفت چسبنده در بارداری‌های بعدی قرار دارند. همچنین احتمال پارگی رحم در حین زایمان طبیعی پس از سزارین  افزایش می‌یابد.

دوران نقاهت طولانی

بهبودی پس از سزارین معمولا زمان‌ برتر از زایمان طبیعی است. مادر ممکن است برای چند هفته در انجام فعالیت‌های روزمره، بلند کردن نوزاد یا حتی راه رفتن دچار محدودیت باشد و نیاز به مراقبت بیشتری داشته باشد.

دیرتر جمع شدن رحم

پس از سزارین، انقباضات طبیعی رحم که به بازگشت اندازه آن کمک می‌کنند، ممکن است ضعیف‌تر عمل کنند. این روند آهسته می‌تواند با خونریزی طولانی‌تر، احساس ناراحتی در زیر شکم و تاخیر در بهبود همراه باشد.

سردرد و کمردرد

بی‌حسی اپیدورال ممکن است باعث نشت مایع نخاعی و در نتیجه سردرد شدید شود. همچنین برخی مادران از کمردردهای مکرر در ناحیه تزریق شکایت دارند که ممکن است تا چند هفته یا ماه ادامه یابد.

هیسترکتومی (برداشتن رحم)

در موارد بسیار نادر، خونریزی غیرقابل کنترل یا آسیب شدید به رحم ممکن است پزشک را مجبور به خارج کردن رحم کند. این اقدام موجب نازایی دائمی شده و از نظر روحی و جسمی اثرات قابل‌توجهی بر مادر دارد.

مراقبت‌های بعد از زایمان سزارین

مراقبت‌های بعد از زایمان سزارین نقش مهمی در بهبودی کامل مادر و جلوگیری از عوارض احتمالی دارد. رعایت توصیه‌های پزشکی در این دوران، نه‌تنها روند ترمیم زخم‌ها را تسریع می‌کند، بلکه سلامت عمومی مادر را نیز حفظ می‌نماید. برخی از مراقبت های بعد از زایمان سزارین شامل موارد زیر است:

1. استراحت کافی داشته باشید بدن پس از سزارین برای ترمیم زخم‌ها و بازگشت به حالت طبیعی نیاز به استراحت دارد.  توصیه می‌شود حداقل ۶ تا ۸ هفته به بدن فرصت دهید تا بهبود یابد.  در این مدت، از کمک اطرافیان برای مراقبت از نوزاد بهره‌مند شوید و زمان بیشتری را به استراحت اختصاص دهید.
2. پرهیز از فعالیت‌های سنگین تا چند هفته پس از سزارین، از بالا و پایین رفتن از پله‌ها و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.  بازگشت به محل کار، رانندگی و انجام فعالیت‌های سنگین در ۸ هفته اول پس از زایمان توصیه نمی‌شود.  در هنگام سرفه یا عطسه، با نگه داشتن زیر شکم، از محل زخم محافظت کنید تا آسیب نبیند.
3. پیاده‌روی سبک انجام دهید اگرچه ورزش‌های سنگین در هفته‌های ابتدایی ممنوع است، اما پیاده‌روی سبک می‌تواند به بهبود گردش خون، جلوگیری از لخته شدن خون و کاهش یبوست کمک کند.
4. تغذیه مناسب داشته باشید تغذیه سالم و متعادل نقش مهمی در بهبود بدن پس از زایمان دارد.  مصرف مواد غذایی سرشار از پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی به ترمیم بافت‌ها و افزایش انرژی کمک می‌کند.  همچنین، مصرف مایعات کافی برای جلوگیری از یبوست و حفظ هیدراتاسیون بدن ضروری است.
5. رابطه جنسی را به تعویق بیندازید برای جلوگیری از عفونت و آسیب به محل زخم، توصیه می‌شود حداقل تا ۶ هفته پس از زایمان از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.  قبل از شروع مجدد فعالیت جنسی، با پزشک خود مشورت کنید تا از بهبودی کامل اطمینان حاصل شود.

بیشتر بخوانید: درد زایمان سزارین

سایر مراقبت های بعد از زایمان سزارین

1. برای مشکلات پس از زایمان آماده باشید برخی مشکلات مانند یبوست، نفخ، دردهای شکمی و تغییرات خلقی ممکن است پس از زایمان رخ دهد.  با آگاهی از این مسائل و مشورت با پزشک، می‌توانید راهکارهای مناسبی برای مدیریت آن‌ها بیابید.
2. استفاده از مسکن‌های مجاز دردهای پس از سزارین طبیعی است.  با مشورت پزشک، می‌توانید از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای تسکین درد استفاده کنید.  همچنین، استفاده از پد گرم‌کننده یا کیسه آب گرم می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
3. از پد گرم‌کننده یا کیسه آب گرم استفاده کنید استفاده از پد گرم‌کننده یا کیسه آب گرم بر روی ناحیه شکم می‌تواند به کاهش درد و تسکین عضلات کمک کند.  اطمینان حاصل کنید که دمای آن مناسب باشد تا از سوختگی جلوگیری شود.
4. معاینه مداوم توسط پزشک در صورت مشاهده علائمی مانند تب، ترشح غیرطبیعی از محل زخم، درد شدید یا خونریزی غیرمعمول، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.  پیگیری منظم وضعیت سلامتی با پزشک به پیشگیری از عوارض احتمالی کمک می‌کند.
5. نگران اضافه‌وزن نباشید افزایش وزن در دوران بارداری طبیعی است و کاهش آن به مرور زمان و با تغذیه مناسب و فعالیت بدنی تدریجی امکان‌پذیر است.  فشار آوردن به خود برای کاهش سریع وزن می‌تواند به سلامت شما آسیب برساند.

بیشتر بخوانید: بهترین زمان زایمان سزارین

توصیه نهایی در مورد هماتوم بعد از سزارین

هماتوم بعد از سزارین یکی از عوارضی است که با مراقبت و پیگیری مناسب می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد یا در صورت وقوع، آن را به‌موقع درمان نمود.  رعایت توصیه‌های پزشکی و توجه به علائم هشداردهنده نقش مهمی در بهبود سریع‌تر و کاهش عوارض و درمان هماتوم سزارین  دارد.