نحوه انجام زایمان طبیعی و مراحل تولد نوزاد

زایمان طبیعی یا زایمان واژینال که بدون هیچ گونه مداخله پزشکی انجام می شود به دلیل غیر تهاجمی و بدون عارضه بودن می تواند گزینه بسیار خوبی برای در امر زایمان برای مادران باردار باشد. مادران و یا دوشیزگانی که در آستانه مادر شدن هستند، شاید به در مورد نحوه زایمان کنجکاو باشند. برای این منظور در این نوشتار سعی کرده ایم روند فرآیند زایمان طبیعی را به ترتیب توضیح دهیم و شرایط انجام شده در وقوع زایمان را مشخص می کنیم.

کانال زایمان

یکی از بهترین بخش های مورد توجه در مورد زایمان کانال و یا مجاری گذر جنین و به عبارتی راه زایمان کودک است. جایگاهی که جنین در آن قرار می گیرد به عنوان رحم شناخته شده و در زمان زایمان، جنین مجبور است خود را از آنجا به دنیای جدیدی انتقال دهد ولی باید توجه کرد که جهت رسیدن به دنیای جدید، جنین آرام و ساکت مجبور به گذر از باریکه راهی است که اطرافش را استخوانها و لبهای نرم احاطه کرده که گاهگاهی منقبض و منبسط می شوند و دهانه آنها منتهی به بیرون بوده و به شکل یک کانال و یا زانوی لوله ای است. به عبارتی این کانال کاملا مستقیم و راست نبوده و جنین مجبور است در اثنای تولد از این راه پرفراز و نشیب و سخت عبور کند.
به طور معمول کانال زایمان به دوقسمت تقسیم می شود. قسمت نخست جایی است که با استخوان های سخت و سفت احاطه شده و محیطی نسبتا وسیع و گسترده است. اما قسمت دوم راهی بسیار باریک و تنگ، ولی احاطه شده با لبهای نرم و قابل ارتجاع است.

بخش های مختلف کانال زایمان 

قسمت نخست به وسیله چهار تکه ی استخوانی با همدیگر ارتباط دارند که یک جفت از این استخوان ها لگن و یک جفت دیگر استخوان های نشیمنگاه و نهایتا ستون فقرات را دربر میگیرند. این استخوان ها بر حسب شکل و حالات خاص خودشان از بالا به پایین حالت تنگ تری می یابند. همین قسمت که از بالا به پایین کشیده شده است، به سه بخش تقسیم گشته و شناخته می شود. به قسمت فوقانی این محل جانب افقی بیضی گفته و قسمت اواسط را که دایره ای شکل است، وسط بیضی و قسمت تحتانی را بعنوان جانب عمودی بیضی می شناسند که جنین باید از این قسمت تنگ خودش را به قسمت نرم و گوشتی و نازک رحم برساند. قسمت انتهایی یعنی همانا بخشی که قسمت تنگ بیضی را تشکیل می دهد در زمان زایمان بر اثر تغییرات بیوشیمیایی گشاده تر شده و زمینه را برای گذر جنین مساعد تر می سازد.
قسمت دوم رحم که از باریکه راهی بسیار نرم و احاطه شده با گوشت های و لب های نرم می باشد، از همان انتهای قسمت اولیه رحم شروع و تا دهانه رحم ادامه دارد. در این قسمت به دلیل عدم وجود استخوانهای سفت و محکم، ارتجاع محل بسیار بوده و علیرغم تنگ بودن، در اثر برخی از فعل و انفعالات ارگانیکی خیلی قابل ارتجاع و وسعت پذیر است. زمانی که جنین از این بخش عبور می کند، برطبق تغییرات داخلی بدن زن، خون زیادی در رگهای این قسمت جمع شده و آن را نرمتر و وسعت پذیر تر می سازد و جنین به راحتی از همان کانال تنگ عبور می کند.

در مورد جراحی لابیاپلاستی بیشتر بدانید.

زایمان طبیعی چیست؟

زایمان واژینال یک روش کاملا طبیعی و بدون هیچ گونه مداخله پزشکی برای تولد نوزاد می باشد. برخی از خانم ها برای کنترل درد زایمان به طور طبیعی، خواهان استفاده از انواع روش های کاهش درد زایمان می باشند.

زایمان طبیعی بدون درد  

در جامعه ما، میلیون ها زن با اتکا به داروهای ضد درد و بیهوشی اپیدورال یک زایمان نسبتاً بدون درد را تجربه می کنند. با این حال، میلیون ها زن دیگر وجود دارند که به طور طبیعی زایمانی بدون استفاده از دارو را ترجیح می دهند و زایمان طبیعی خوبی دارند و نوزادان خود را به سلامت به دنیا می آورند.

بسیاری از تاکتیک ها از جمله تکنیک های حفظ آرامش و تنفس کنترل شده می توانند به مادران در کاهش درد طبیعی زایمان طبیعی کمک کنند.

آماده شدن برای زایمان طبیعی

• سعی کنید بدن خود را روی فرم نگه دارید تا مقاومت بالایی حین داشته باشد.
• یک تیم داشته باشید که این تیم می تواند متشکل از شریک زندگی، یک دوست یا ماما باشد.
• یک مربی داشته باشید که بتواند در مورد زایمان طبیعی به شما مشاوره های لازم را بده.
• در کلاس های زایمان دوران بارداری شرکت کنید.

درد هنگام زایمان طبیعی

هر زنی درد زایمان و روند زایمان را به گونه ای خاص تجربه می کند. میزان دردی که یک خانم احساس می کند به اندازه و موقعیت قرار گیری کودک، اندازه لگن خانم، قدرت انقباضات وی بستگی دارد.

انقباضات عضلات رحم و فشار به دهانه رحم احساسات ناخوشایندی برای یک خانم ایجاد می کند. ممکن است احساس گرفتگی شدید یا احساس درد در شکم، کشاله ران را تجربه کند. همچنین برخی از خانم ها ممکن است از ناحیه پهلو یا ران خود درد کنند.

همچنین فشار روی مثانه و روده ناشی از سر کودک و کشیدگی کانال زایمان و واژن نیز ممکن است باعث درد شود. البته باید توجه داشته باشید هرچه آمادگی بیشتری برای زایمان و زایمان داشته باشید، برای کنترل درد خود از آمادگی بیشتری برخوردار خواهید بود.

تکنیک های کاهش میزان درد زایمان طبیعی

روش های طبیعی تسکین درد

روش های مختلفی برای کنترل درد زایمان بدون دارو وجود دارد. هنگامی که در اوایل زایمان در خانه هستید، حرکاتی مانند راه رفتن و تکان خوردن روی صندلی گهواره ای، ماساژ و دوش گرفتن یا نشستن در وان می تواند به شل شدن عضلات کمک کند و ذهن شما را از انقباضات قبل از زایمان دور نگه دارد.

تمرین‌های ورزشی برای زایمان طبیعی راحت

ورزش منظم و ایمن باعث تقویت عضلات و استقامت شما می شود تا اگر زایمان طولانی دارید بدن آماده تر شود. حتماً با پزشک خود در مورد یک برنامه ورزش ایمن برای خود و کودکتان در دوران بارداری صحبت کنید.

کلاس های آمادگی دوران بارداری

در این کلاس ها به شما و همسرتان می آموزند که چگونه برای تولد فرزندتان آماده شوید. آنها به از بین بردن عامل ترس کمک می کنند و روش های مختلفی برای مدیریت درد آموزش می دهند. این کلاس ها نیز در مورد استفاده از تکنیک های کاهش درد هنگام زایمان مواردی را بیان می کنند و اطلاعاتی را که در مورد تصمیم گیری در به کار گیری از این روش ها بیان می کنند. همچنین در این کلاس ها درباره اینکه در طول عمل زایمان سزارین چه خواهد افتاد نیز صحبت می شود.

آب درمانی

در هنگام فاز فعال زایمان بهترین عملکرد را دارد. ذهن شما را از درد دور می کند. وان یا علم دوش ماساژوردار جت به شل شدن عضلات کمک می کند و موجب تسکین ذهنی و جسمی می شود. شناور بودن در آب به شما کمک می کند سنگینی کمتری داشته باشید و این احساس بی وزنی به کاهش خستگی کمک می کند.

سایر روش های معمول برای تسکین درد در هنگام زایمان طبیعی عبارتند از:

• انجام ورزش یوگا
• تکنیک های تنفسی
• پیاده روی
• ماساژ
• تغییر وضعیت
• استفاده از گرما در ناحیه کمر و سرما در پیشانی
• استفاده از یک توپ زایمان
• گوش دادن به موسیقی
• هیپنوتیزم

قبل از شروع زایمان، خانم ها باید در مورد روش های کاهش درد با بهترین متخصص زنان و زایمان در تهران خود صحبت کنند. این اطمینان از درک گزینه ها، خطرات و مزایای روش های مختلف کاهش درد هنگام زایمان موثر خواهد بود

زایمان طبیعی در آب

زایمان طبیعی در آب در یک وان آب گرم صورت می گیرد و می تواند به شما کمک کند تا آرامش بیشتری داشته باشید و فشار و ناراحتی را در لحظات قبل از زایمان کاهش دهید. زایمان در زنانی که بارداری پرخطری دارند، توصیه نمی شود.

از آنجایی که در دوران بارداری نوزادان در رحم مادر در کیسه آمنیوتیک هستند بنابراین یکی از مزایای تولد نوزاد در آب ورود آنها از یک محیط شناور در آب گرم به محیط مشابه آن می باشد.

همچنین زایمان در آب از فشار وارد شده بر روی بدن مادر را هنگام زور زدن و زایمان می کاهد و می تواند به کاهش میزان پارگی کمک کند.

وقوع زایمان طبیعی

زایمان با نشانه های خاص خودش آشکار می شود. برای اینکه بدانیم زایمان به چه نحوی شروع می شود، باید نشانه های آن را شناخت. مادر ابتدا پیش از همه این نشانه ها را در می یابد. این نشانه ها شامل موارد زیر است:

• زایمان ابتدای امر با دردهای ناحیه ای و زودگذر شروع شده و انقاباضات شدیدی را در شکم خود حس می کند.
• کشش سنگین در ناحیه ی کمر، کشیدگی در رحم و شکم، انقباضات شکم که بیشتر منجر به حرکات جنین می شود و برای مادر ناراحتی فراهم می آورد و احساس سنگینی در جنین که مادر تصور می کند، هرآن نوزادش بر زمین خواهد افتاد، از جمله نشانه های زایمان است.
• اگر دردهای بروز شده با تناوب به مدت فاصله ای ده دقیقه اتفاق بیفتد، باید پذیرفت که نشانه های زایمان خودشان را مشخص می نمایند. مخصوصا زمانی که از هر حیثی حالت طبیعی دارند، با وقوع دردهای سنگین و بروز انقباضات رحمی، دهانه ی رحم نیز به تدریج از هم باز می شود.
• با گشاده و کشیده شدن رحم، غشای داخلی که مانع از خروج جنین و ورود میکروب بوده، با فشار از هم دریده می شود و مایع آمنیون از پشت آن غشاء به بیرون می ریزد که اصطلاحا در میان زنان این شایع ترین و شاخص ترین نشانه های زایمان است.
• با پاره شدن غشا مایعی، سنگینی و دردهای زایمان نیز به اوج خود می رسد. البته باید توجه داشت که این حادثه چند ساعت و یا دقیقه قبل از زایمان انجام می گیرد ولی در برخی از زنان نیز دیده شده است که چند روز پیش پارگی موقتی در غشاء پدید آمده و پس از آن زایمان انجام می پذیرد.

بهبودی پس از زایمان طبیعی

شش هفته اول پس از زایمان طبیعی دوره بهبودی محسوب می شود. برای هفته اول پس از زایمان، احتمالاً خونریزی واژینال، گرفتگی عضلات، خستگی، احساس ناراحتی در پرینه، وجود مشکل در ادرار کردن و انجام حرکات روده و احساس سستی را تجربه خواهید کرد.

از نظر روحی، در هفته های اول پس از تولد ممکن است احساس سرخوشی، هیجان و حتی افسردگی داشته باشید. اما تدریج با گذشت زمان، علائم کاهش می یابد و می توانید با کودک خود ارتباط برقرار کنید.

اگر علائم افسردگی پس از زایمان را تجربه می کنید ( از جمله احساس ناامیدی، اختلال در خواب، از دست دادن اشتها، تحریک پذیری، گوشه گیری اجتماعی ، نگرانی بیش از حد و بیزاری از نوزاد) با پزشک خود صحبت کنید. دریافت کمک هم برای شما و هم برای کودک ضروری است.

برای آگاهی از مراقبت های بعد از زایمان کلیک کنید.

زایمان طبیعی پس از سزارین

یکی از سوالاتی رایجی که اغلب در برای مادران مطرح می شود این است که آیا می توانند پس از یک زایمان سزارین، زایمان طبیعی داشته باشند؟

در پاسخ باید بگوییم اگرچه تعدادی از عوامل می توانند شانس شما را برای انجام زایمان طبیعی را کم یا زیاد کنند. می توانید با پزشک زنان خود در مورد بی خطرترین گزینه برای خود و کودکتان صحبت کنید.

چه زمانی به زایمان سزارین نیاز پیدا خواهید کرد؟

از هر 3 مادر 1 مورد نیاز به سزارین دارد حتی اگر کاملا برای زایمان واژینال آماده شده باشد. دلایلی وجود دارد که ممکن است متخصص زنان انجام زایمان سزارین را پیشنهاد بدهد:

• شرایط مزمن (مانند بیماری قلبی) که زایمان طبیعی را خطرناک می کند.
• بارداری پرخطر (مانند مشکلات جفت یا پره اکلامپسی)
• اندازه نوزاد
• وزن نوزاد
• قرار گرفتن نوزاد در حالت بریچ

شرایطی که پزشک ممکن است در حین روند زایمان طبیعی، زایمان سزارین اورژانسی انجام دهد:

• اگر زایمان آغاز نشود یا روند انجام زایمان طبیعی طولانی شود.
• اگر نوزاد در وضعیت نامناسبی قرار گرفته باشد.
• اگر بند ناف دور گردن جنین بپیچد

فقط بخاطر بسپارید: بهترین زایمان همیشه بی خطر ترین زایمان است و هر زایمانی که با در آغوش گرفتن نوزاد سالم در آغوش شما به پایان برسد موفق ترین زایمان محسوب می شود.

سوالات متداول